EN

Want to learn more about the Economic Board Utrecht?


Meet EBU

De stepping stones van zeven jaar EBU

De EBU begint in een andere rol aan een volgende fase, in nauwe samenwerking met de nieuwe ROM Regio Utrecht. Henk Broeders draagt op 8 oktober het stokje over, Ton van Mil neemt eind 2020 afscheid. Voorzitter en directeur blikken samen terug. Het coverbeeld van de strategische EBU-agenda Stepping Stones is daarbij een treffende metafoor. “In de afgelopen periode zijn we van steen naar steen gestapt, met kleine en grote sprongen. Af en toe een nat pak was onvermijdelijk.” Alle betrokkenen mogen trots zijn op het resultaat. “Er ligt een stevig fundament.”

29 september 2020 4 min

“Het besluit van de provincie Utrecht om haar economische beleid in 2013 in handen te geven van de EBU was baanbrekend,” zegt Henk Broeders. “Dit vereiste veel politieke moed en heeft het succes van de Board voor een belangrijk deel bepaald.”

Andere mijlpaal was de herinrichting van de EBU in 2015. “Aanvankelijk was de samenstelling vooral ingegeven door politieke overwegingen. Dat kwam de slagkracht niet ten goede. Daarom is besloten de EBU te organiseren via de clusters groen, gezond en slim. Dat zorgde voor focus en was de basis voor concrete projecten en resultaten.”

Utrecht loopt voorop

Groen, gezond en slim zijn herkenbare waarden. “Ze definiëren de kracht en eigenheid van deze regio. Dat maakte de thema’s bij uitstek geschikt als verbindend kader voor initiatieven. De aanvankelijke versnippering is verdwenen.”

Coverbeeld strategische EBU-agenda Stepping Stones

Van acupunctuur naar structuur, noemt Ton van Mil het graag. De drie kernthema’s kwamen samen in het profiel Gezond Stedelijk Leven. “Maatschappelijke opgaven werden vooral als kosten gezien. Samen met het bedrijfsleven zijn we erin geslaagd deze opgaven investeerbaar te maken. De inzet op maatschappelijke waarde fungeert nu als bindmiddel én als zuurstof voor de regionale economie. Utrecht loopt hier echt mee voorop.”

Lastig kiezen

Met de speerpunten groen, gezond en slim groeide de board, het netwerk en de initiatieven. Welke projecten springen eruit voor Broeders? “Zeker de samenwerking met het RIVM waarbij zij hun data ter beschikking stellen aan bedrijven die op basis daarvan diensten kunnen ontwikkelen. En VvE’s hebben veel baat bij de mogelijkheid om de verduurzaming van appartementencomplexen te financieren. Maar het is lastig kiezen, want de voorbeelden zijn talrijk. Stuk voor stuk ontstaan door de aanhoudende inzet van de domeinmanagers, hun clusters en het EBU-netwerk.”

Nat pak

Af en toe bleek een sprong te groot, met een nat pak als gevolg. Van Mil: “Het Nul op de Meter-project zette in op verduurzaming van 50.000 woningen. Een initiatief met enorme impact voor de maatschappij en de regionale economie. Maar het was te vroeg. Ook hadden we te weinig oog voor het draagvlak en de verankering van het plan. Het momentum is nu veel beter.”

Broeders ziet dergelijke tegenslagen als onvermijdelijk. “Als je innovatief opereert in een omgeving die van nature behoudend is, loop je soms te ver voor de troepen uit.”

Tekst gaat verder onder beeld

Te veel stenen

Met de groei van de EBU-activiteiten ontstond behoefte aan financiële instrumenten. “Het Groen Gezond Slim-fonds was het eerste fonds in Nederland waarbij crowdfunding vanuit een regio ingezet is voor maatschappelijke opgaven,” aldus Van Mil. “Later zijn twee Gezond Stedelijk Leven-fondsen gevormd.”

Naast aanjaag- en netwerkorganisatie werd de EBU ook uitvoeringsapparaat, ontwikkelaar van nieuwe financiële instrumenten, incubator en beheerder van fondsen. “We moesten op te veel stenen tegelijk staan. Het besef groeide dat de regio fors meer capaciteit nodig heeft om de maatschappelijke opgaven te kunnen realiseren. Meer mensen, meer investeringskapitaal, verdere professionalisering. Ook is bij het mkb behoefte aan een-op-een-ondersteuning die de EBU niet kan bieden.”

Menskracht vervijfvoudigt

De nieuwe regionale ontwikkelingsmaatschappij neemt deze taken op zich.

“De menskracht vervijfvoudigt. Ook start de ROM met een additioneel fonds van 40 miljoen euro. We kunnen dus als regio echt een flinke sprong voorwaarts maken.”

Leidraad is de nieuwe Regionale Economische Agenda voor de jaren na 2020. “Die is gezamenlijk opgesteld door alle regionale partners. Deze strategische agenda zet onverminderd in op het ontwikkelen van oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken. De focus ligt op gezond stedelijk leven met extra aandacht voor het innovatieve mkb.”

De focus ligt op gezond stedelijk leven met extra aandacht voor het innovatieve mkb.

Ton van Mil, directeur Economic Board Utrecht

Logische stap

Ook Broeders ziet de vorming van de ROM als cruciale volgende stap om de potentie van de regio ten volle te benutten. “De landelijke overheid gebruikt de regionale ontwikkelingsmaatschappijen als vehikel om gericht te investeren. En financiering is de sleutel voor tal van projecten. De door de EBU gevormde fondsen gaan over naar de ROM en worden daar versterkt en uitgebreid.”

Opgave is ook, projecten te ondersteunen die economisch ensociaal-maatschappelijk het verschil kunnen maken. “De ROM gaat deze initiatieven identificeren en verder brengen. Ik verwacht dat zij daartoe uitstekend in staat is.”

Nieuwe rol

De rol van de EBU verandert. “Alle uitvoerende activiteiten worden overgedragen aan de ROM,” zegt Van Mil. “De EBU zal zich richten op strategie, lobby, netwerkvorming en het initiëren van nieuwe samenwerkingsverbanden. Bij al die taken werken we nauw samen met de ROM. Die organiseert de menskracht en middelen om zaken gedaan te krijgen.”

Broeders ziet de nieuwe EBU als aanjager. “Door de krachtenbundeling van beslissers uit de triple helix kan de Board fungeren als bron van ideeën en initiatieven. Als zij projecten die hieruit voortkomen vervolgens energie geeft met commitment en ondersteuning, kan de ROM maximale resultaten behalen.”

Vanzelfsprekende samenwerking

De ROM zal ook veel baat hebben bij de coöperatieve mindset in de regio, denkt Van Mil. “Samenwerking is hier vanzelfsprekend. Natuurlijk niet altijd direct met het gewenste resultaat, maar de bereidheid is groot. Een wereld van verschil met de situatie bij de start van de EBU.”

De EBU-directeur ziet nog ruimte voor verbetering. “Ambtelijk bestaat vaak de neiging om vooral oog te hebben voor het belang van de eigen gemeente. Dat kan regionaal denken en doen in de weg zitten. Het zou daarom goed zijn om gericht te werken aan de mentaliteit en vaardigheden die nodig zijn voor een effectieve regionale samenwerking. Bestuurders moeten zorgen voor experimenteerruimte en vertrouwen.”

Netwerk onderhouden

Met het door de EBU opgebouwde netwerk beschikt de ROM over een sterke troef. Het omvat meer dan 10.000 relaties en groeit nog steeds, waarbij het Get Connected-evenement als jaarlijks epicentrum fungeert. “De ROM kan dit netwerk inzetten om de kernwaarden groen, gezond en slim nog meer inhoud te geven,” stelt Broeders. Maar deze impact is niet vanzelfsprekend. “Het netwerk moet onderhouden worden, anders zal het snel aan kracht verliezen.”

Andere aanbeveling voor de ROM: zorg voor zichtbaarheid. Van Mil: “De verwachtingen bij de stakeholders zijn terecht hoog. Laat daarom zien wat je doet. Toon lef en bravoure; maak resultaten kenbaar, draag successen uit. Want deze regio verdient het om gezien te worden, nationaal én internationaal.”

Stevig fundament

Springend van steen naar steen en hindernissen ontwijkend, heeft de EBU een respectabele afstand afgelegd. “Onze klus zit er op,” aldus Van Mil. “Voor Henk en mij is dit een natuurlijk moment om ruimte te maken voor een nieuwe voorzitter en een nieuwe directeur. Die laatste zal tevens de rol van secretaris van de Board op zich nemen.”

Broeders: “Er is groot vertrouwen in de nieuwe directeur van de ROM, Arjan van den Born. We hopen dat hij en zijn organisatie de regio Utrecht veel goeds zullen brengen. Het fundament dat de EBU daarvoor de afgelopen jaren heeft gelegd, bestaat uit stevige stenen.”