Het ecosysteem van digitale transformatie in de regio Utrecht in beeld

-Deze blog is geschreven door Karen van der Moolen, domeinmanager Slim bij Economic Board Utrecht.-

Er ontstaat een nieuw genre innovatiebeleid

Onlangs publiceerde het Rathenau Instituut het rapport De belofte van opgavegericht innovatiebeleid, dat naadloos aansluit. Het deed mij de mondhoeken krullen. Het licht toe hoe er een nieuw genre innovatiebeleid in Europa ontstaat, vooral in de context van de Green Deal en kunstmatige intelligentie. We zien een ambitie om niet zozeer een markt voor technologieën te zoeken, maar om vanuit een complexe maatschappelijke opgave terug te redeneren: wat is ervoor nodig om de opgave op te lossen? De gedachte daarbij is dat we alleen met alle kleine schakels samen een systeemverandering teweeg kunnen brengen of versnellen. Ook zien we gelukkig het inzicht ontstaan dat betrokkenheid van inwoners in het gehele traject van onderzoek en innovatie van groot belang is om een maatschappelijke inbedding van innovatie en steun voor onderzoek & innovatiebeleid te veroorzaken. De betrokkenheid van inwoners bij innovatie wordt zo een motor onder economische ontwikkeling.

Financiële kansen benutten door verschillende actoren te laten deelnemen

Het rapport geeft aan dat, om aan te sluiten bij deze ontwikkelingen en de financiële kansen van de Europese programma’s voor regionale economie te benutten, het cruciaal is om nationale ecosystemen goed te positioneren. En, dat het van belang is om voldoende verschillende actoren te laten deelnemen, zodat ook maatschappelijke aspecten van innovatie voldoende aandacht krijgen in onderzoek. En dat is nu precies waarom we afgelopen maanden gewerkt hebben aan de netwerkanalyse Digitale Transformatie voor de regio Utrecht.

Een rijk beeld van het ecosysteem in de regio Utrecht

Het Business Intelligence (BI) team van EBU werkte door de complete CRM database, tagde alle organisaties die hun bijdrage leveren aan digitale transformatie in de context van Gezond Stedelijk Leven. Denk aan partijen die data genereren, analyseren of ontsluiten, partijen die technologie (hardware en software) ontwikkelen, partijen die de ethische implicaties van technologie en innovatie bezien en partijen die zorgdragen voor ontwikkeling van kennis en vaardigheden bij zowel professionals als inwoners. Ook bracht het team in kaart in hoeverre deze partijen een inhoudelijke focus hadden op specifieke opgaves die we als regio hebben omarmd. Denk aan duurzame mobiliteit, energie in de bebouwde omgeving, gezondheid en media en digital design.

Vervolgens hebben we interviews afgenomen, waarin we de netwerken van ons netwerk hebben bevraagd. Hoe kijken jullie tegen digitale transformatie aan? Waar zitten de knelpunten? En vooral ook, wie zijn in jullie ogen de voorlopers? Wie zijn voor jullie de cruciale ketenpartijen? Inmiddels hebben we zo’n 30 gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers van bedrijven, overheid en kennisinstellingen in Utrecht, Amersfoort, Hilversum en Veenendaal. Ook de gebruikerskant en de impact op de inwoners van de regio zijn we niet vergeten. Daarvoor spraken we bijvoorbeeld het platform SETUP. Deze stakeholderanalyse heeft een rijk beeld van het ecosysteem opgeleverd en geeft aanknopingspunten voor hoe nu verder.

Hoe gaan we data en inzichten ontsluiten?

Tegelijkertijd zijn we in dialoog met publieke stakeholders een designtraject gestart. De centrale vraag: op welke manier kunnen we de data en inzichten ontsluiten, zodat het onze doelen dient? We zoeken naar actionable insights voor regionale beleidsmakers en netwerkorganisaties. En naar verduidelijking en verscherping van positionering van de regio in het landelijk en Europees speelveld. Niet in de laatste plaats hebben individuele bedrijven inzicht nodig in welke andere partijen zich met vergelijkbare vraagstukken bezighouden, welke ketenpartijen relevant zijn en hoe partijen zich tot elkaar (kunnen) verhouden. Ook zoeken zij naar manieren om de eigen expertise in de etalage te kunnen zetten

Samen naar opgavegericht innovatiebeleid met concrete activiteiten

Graag geef ik je ook een doorkijk naar 2021. Zo gaan we samen met stakeholders de analyses en inzichten uit de interviews duiden, bezien in de context van brede ontwikkelingen en vertalen naar concrete activiteiten. Activiteiten die direct invulling geven aan of ondersteunend zijn aan opgavegericht innovatiebeleid. We denken aan webinars, challenges, matchmaking en peer-programma’s, waarbij voorlopers, middenveld en achterhoede van elkaar leren.

Het is een ambitieus traject dat voorlopig niet “klaar” zal zijn. We kijken er wel naar uit om begin volgend jaar reflecties op de interviews met jullie te delen. En ook: de eerste versie van de tool op basis van het designtraject. Voor nu vooral een goed uiteinde, een kans voor bezinning en met goede moed op naar 2021!